Việc quy đổi chứng chỉ tin học theo quy định tiêu chuẩn chức danh, nghề nghiệp của cán bộ, công chức và viên chức, Bộ GD&ĐT cho biết, các chứng chỉ tin học ứng dụng A, B, C đã cấp có giá trị sử dụng tương đương với chứng chỉ ứng dụng Công nghệ thông tin (CNTT).
1. Hiểu biết về CNTT cơ bản
Kiến thức cơ bản về máy tính và mạng máy tính
+ Phần cứng: Máy vi tính và thiết bị cầm tay thông minh; các thành phần phần cứng; thiết bị trung tâm; thiết bị nhập, xuất, lưu trữ; cổng
+ Phần mềm: Phân loại phần mềm; lập trình; phần mềm thương mại và phần mềm nguồn mở
+ Hiệu năng máy tính
- Biết khái niệm hiệu năng của máy tính: tốc độ bộ xử lý trung tâm ( ví dụ: MHz, GHz), dung lượng RAM, tốc độ ổ cứng, vai trò của bộ xử lý đồ họa.
- Hiểu ảnh hưởng của việc chạy nhiều ứng dụng đồng thời đến hiệu năng của máy và tác dụng của giải pháp đóng bớt các ứng dụng đó.
+ Mạng máy tính và truyền thông
- Hiểu khái niệm mạng máy tính, vai trò của các mạng máy tính. Phân biệt mạng cục bộ (LAN), mạng diện rộng (WAN). Hiểu khái niệm và vai trò của máy khách/máy chủ.
- Hiểu khái niệm truyền dữ liệu trên mạng, tốc độ truyền và các số đo (ví dụ: bps, kbps, Mbps, Gbps).
- Hiểu khái niệm phương tiện truyền thông (media) và khái niệm băng thông (bandwidth). Phân biệt các phương tiện truyền dẫn: có dây (ví dụ: cáp điện thoại, cáp đồng trục, cáp quang), không dây (ví dụ: sóng vô tuyến).
- Hiểu khái niệm mạng Internet, intranet, extranet.
- Hiểu khái niệm tải các nội dung từ mạng xuống (download) và tải các nội dung lên mạng (upload).
- Biết phân biệt giữa “dịch vụ kết nối Internet” (ví dụ: Dial-up, ADSL, FTTH) và “phương thức kết nối Internet” (ví dụ: bằng đường dây thoại, điện thoại di động, cáp, không dây, vệ tinh).
Tham khảo thêm: Chuyên đề ứng dụng Công nghệ thông tin nâng cao
Các ứng dụng của công nghệ thông tin – truyền thông (CNTT-TT)
+ Một số ứng dụng công và ứng dụng trong kinh doanh
- Hiểu các dịch vụ Internet khác nhau dành cho người dùng: Thương mại điện tử (e-commerce), ngân hàng điện tử (e-banking), chính phủ điện tử (e-government).
- Biết khái niệm học tập trực tuyến (e-learning), đào tạo trực tuyến, đào tạo từ xa, “làm việc từ xa” (teleworking), hội nghị trực tuyến (teleconference), một số ưu điểm và nhược điểm của các phương thức này.
+ Một số ứng dụng phổ biến để liên lạc, truyền thông
- Hiểu thuật ngữ thư điện tử (e-mail) và công dụng của nó.
- Hiểu và phân biệt các thuật ngữ “dịch vụ tin nhắn ngắn” (SMS) và “nhắn tin tức thời” (IM).
- Hiểu thuật ngữ “nói chuyện (đàm thoại) qua giao thức Internet” (VoIP – Voice over IP) và một số ứng dụng của nó.
- Hiểu các thuật ngữ “mạng xã hội”, diễn đàn, cộng đồng trực tuyến.
- Biết khái niệm cổng thông tin điện tử, trang tin điện tử.
An toàn lao động và bảo vệ môi trường trong sử dụng CNTT-TT
+ An toàn lao động
+ Bảo vệ môi trường
- Biết một số loại bệnh tật thông thường liên quan đến việc sử dụng máy.
- Biết cách chọn phương án chiếu sáng (ví dụ: cường độ, hướng chiếu), chọn kiểu, kích thước bàn ghế và sắp xếp vị trí bàn ghế, thiết bị phù hợp với bản thân. Biết cách chọn tư thế làm việc đúng, hiểu tác dụng của việc tập thể dục, giải lao, thư giãn khi làm việc lâu với máy tính.
Các vấn đề an toàn thông tin cơ bản khi làm việc với máy tính
- Hiểu công dụng của việc tái chế các bộ phận của máy tính, pin, hộp mực in khi không còn sử dụng.
- Biết cách thiết lập các lựa chọn tiết kiệm năng lượng cho máy tính: tự động tắt màn hình, đặt máy tính ở chế độ ngủ, tự động tắt máy.
+ Kiểm soát truy nhập, bảo đảm an toàn cho dữ liệu
+ Phần mềm độc hại (malware)
- Hiểu khái niệm và vai trò của tên người dùng (user name), mật khẩu (password) khi truy nhập mạng và Internet.
- Biết cách sử dụng mật khẩu tốt (không chia sẻ mật khẩu, thay đổi thường xuyên, chọn mật khẩu có độ dài thích hợp, xen lẫn giữa chữ cái và số).
- Biết khái niệm và tác dụng của tường lửa (firewall).
- Biết cách ngăn chặn trộm cắp dữ liệu bằng cách khóa máy tính, khóa phương tiện lưu trữ khi rời nơi làm việc. Hiểu tầm quan trọng của việc sao lưu dữ liệu dự phòng.
Một số vấn đề cơ bản liên quan đến pháp luật trong sử dụng CNTT
- Hiểu, phân biệt được các thuật ngữ phần mềm độc hại (malware) như virus, worms, trojan, spyware, adware. Biết cách thức mã độc xâm nhập, lây lan trong hệ thống máy tính.
- Hiểu các cách phòng, chống phần mềm độc hại và tầm quan trọng của việc cập nhật phần mềm an ninh mạng, phần mềm diệt virus thường xuyên.
+ Bản quyền
+ Bảo vệ dữ liệu
- Hiểu thuật ngữ bản quyền/quyền tác giả (copyright), sự cần thiết tôn trọng bản quyền.
- Cách nhận diện một phần mềm có bản quyền: mã (ID) sản phẩm, đăng ký sản phẩm, giấy phép (license) sử dụng phần mềm.
- Hiểu thuật ngữ ”thỏa thuận giấy phép cho người dùng cuối” (end-user license agreement). Phân biệt được phần mềm dùng chung (shareware), phần mềm miễn phí (freeware), phần mềm mã nguồn mở (open source software).
- Hiểu các khái niệm, thuật ngữ liên quan như dữ liệu, quản lý dữ liệu, bảo vệ dữ liệu.
- Biết một số quy định cơ bản về luật pháp của Việt Nam liên quan đến quyền bảo vệ dữ liệu, trách nhiệm quản lý, bảo vệ dữ liệu ở Việt Nam.
2. Sử dụng máy tính cơ bản
Các hiểu biết cơ bản để bắt đầu làm việc với máy tính
+ Trình tự và các lưu ý thực hiện công việc đúng cách, an toàn
- Biết trình tự thông thường các công việc cần thực hiện khi sử dụng máy tính: Mở máy và đăng nhập vào hệ thống, sử dụng các công cụ của hệ điều hành để chuẩn bị môi trường làm việc, quản lý dữ liệu, chạy các phần mềm ứng dụng cần thiết, lưu lại hoặc đưa các kết quả công việc ra ngoài, và kết thúc làm việc, tắt máy.
- Biết sự cần thiết phải thao tác đúng cách trong các trường hợp mở/tắt máy, mở/tắt hệ điều hành, mở/đóng chương trình ứng dụng, tắt một ứng dụng bị treo (non-responding).
- Biết một số quy tắc an toàn cơ bản, tối thiểu khi thao tác với máy móc, thiết bị: An toàn điện, an toàn cháy nổ, và các lưu ý an toàn lao động khác.
+ Mở máy, đăng nhập và sử dụng bàn phím, chuột
Làm việc với Hệ điều hành
- Biết các cách khởi động (mở) máy. Biết sử dụng tên người dùng và mật khẩu để đăng nhập máy tính (đăng nhập hệ thống) một cách an toàn. Biết các cách để khởi động lại máy.
- Biết các chế độ tắt máy tính thông thường. Biết hậu quả của việc mất điện khi đang làm việc hoặc tắt máy đột ngột.
- Biết cách gõ bàn phím đúng cách. Biết các phím chức năng và phím tắt thường dùng. Biết cách kích hoạt và tắt bàn phím ảo.
- Biết chức năng và cách dùng các phím của chuột: phím trái, phím phải, phím (con lăn) giữa. Biết cách dùng bảng chạm (touchpad).
+ Màn hình làm việc
+ Biểu tượng và cửa sổ
- Hiểu vai trò của màn hình làm việc (desktop). Nhận biết được các thành phần đầu tiên của màn hình làm việc như biểu tượng (icon), thanh nhiệm vụ (taskbar), thanh công cụ (toolbar).
- Biết cách thay đổi cấu hình màn hình làm việc của máy tính, cách lựa chọn ngôn ngữ của bàn phím (ví dụ: tiếng Anh, tiếng Việt).
- Biết cách thay đổi hình nền, thay đổi giao diện, cài đặt, gỡ bỏ một phần mềm ứng dụng.
- Biết cách xem thông tin hệ thống của máy tính. Biết cách sử dụng chức năng trợ giúp có sẵn.
Thao tác trong Windows Explorer
- Hiểu khái niệm biểu tượng (icon) và chức năng của nó. Nhận biết các biểu tượng thông dụng: tệp, thư mục, phần mềm ứng dụng, máy in, ổ đĩa, thùng rác, biểu tượng “đường tắt” (shortcut).
- Biết cách lựa chọn và di chuyển biểu tượng. Biết cách dùng biểu tượng để mở một tệp tin, một thư mục, một phần mềm ứng dụng. Biết cách xóa và khôi phục biểu tượng.
- Hiểu khái niệm cửa sổ (window) và chức năng của nó. Nhận biết được các thành phần sau đây của một cửa sổ: thanh tiêu đề, thanh chọn chức năng (menu), thanh công cụ (toolbar), thanh thể hiện trạng thái (status bar), thanh cuộn màn hình (scroll bar), và công dụng của chúng.
- Biết cách mở một cửa sổ mới, kích hoạt một của sổ hiện có. Biết cách thu hẹp, mở rộng, phục hồi, thay đổi kích thước, di chuyển, đóng một cửa sổ. Biết cách di chuyển từ cửa sổ này sang cửa sổ khác.
+ Sắp xếp đối tượng
+ Chọn tập tin và thư mục
+ Sao chép/Di chuyển tập tin và thư mục.
+ Đổi tên tập tin và thư mục.
+ Tạo thư mục mới
+ Tạo tập tin mới
+ Xoá tập tin và thư mục
+ Tìm hiểu Recycle Bin.
+ Xem, gán thuộc tính cho tập tin
+ Thao tác tìm kiếm
Thao tác trên màn hình Desktop
Control panel
+ Phần mềm nén/giải nén dữ liệu
+ Phần mềm diệt virus, phần mềm an ninh mạng
+ Chuyển đổi định dạng tập tin văn bản sang kiểu .rtf, .pdf và ngược lại
+ Đa phương tiện (Multimedia)
Kiểu gõ tiếng Việt
Sử dụng máy in
+ Lựa chọn máy in
+ In
- Biết cách thay đổi máy in mặc định từ một danh sách máy in cài sẵn. Biết cách chia sẻ một máy in mạng.
- Biết cách cài đặt một máy in mới vào máy tính.
- Hiểu khái niệm hàng đợi (queue) in, tác vụ (task) in. Biết cách in tài liệu từ một ứng dụng.
- Biết cách xem tiến trình các công việc in trong hàng đợi, dừng, khởi động lại, xóa tác vụ in.
3. Microsoft Word cơ bản
Tổng quan về Microsoft Word
Một số thao tác cơ bản và thông dụng
Định dạng ký tự
Định dạng đoạn văn bản
Định dạng trang tài liệu
+ Biết cách đặt, hiệu chỉnh các tham số cho trang in: hướng in dọc (portrait), in ngang (landscape), lề trên, lề dưới, lề trái, lề phải, khổ giấy.
+ Biết khái niệm tác vụ (task) in, hàng đợi (queue) in.
+ Biết cách theo dõi trạng thái in, xóa, khôi phục tác vụ in.
+ Biết cách thực hiện in văn bản: in toàn bộ, in chọn trang, in một bản, in nhiều bản.
Chèn đối tượng vào văn bản
+ Picture
+ Shape
+ Clipart
+ TextBox
+ WordArt
Tham chiếu
+ Biết cách thêm, sửa, xóa chú thích tại chân trang (footnote), chú thích tại cuối bài (endnote).
+ Biết cách thêm, sửa, xóa việc đánh số trang.
Lập bảng biểu (Table)
Hoàn tất văn bản
+ Biết cách căn lề toàn bộ văn bản (căn trái, phải, giữa, đều hai bên)
+ Biết cách thêm, bỏ ngắt trang (page break)
+ Biết cách thêm, bỏ đầu trang (header), chân trang (footer) cho văn bản.
+ Biết cách đặt các chế độ bảo vệ khác nhau cho văn bản.
Phân phối văn bản
+ Biết cách lưu văn bản dưới các kiểu tệp khác nhau (rtf, pdf, txt …).
+ Biết cách đặt mật khẩu để kiểm soát truy nhập tệp văn bản.
+ Biết cách đính kèm văn bản theo thư điện tử.
+ Biết cách lưu văn bản trên mạng (ghi vào các ổ mạng, các thư mục trực tuyến).
Soạn thông điệp và văn bản hành chính
+ Biết cách soạn một thông điệp bình thường như thông báo, thư.
+ Biết cách soạn và định dạng một văn bản hành chính (tùy chọn) theo mẫu quy định.
4. Microsoft Powerpoint cơ bản
Giới thiệu
Các thao tác thêm, xoá slide, chèn hình ảnh
Sử dụng định dạng Themes có sẵn
Định dạng Background
Bảng
+ Biết cách nhập, biên tập văn bản trong một trang thuyết trình dưới dạng bảng.
+ Biết cách chọn dòng, cột, chọn toàn bộ bảng.
+ Biết cách chèn, xóa dòng/cột và sửa đổi chiều rộng của cột, chiều cao của dòng.
Đưa biểu đồ, sơ đồ tổ chức vào trong trang thuyết trình
+ Biểu đồ
+ Sơ đồ tổ chức
- Hiểu sự liên hệ giữa tập dữ liệu và biểu đồ biểu diễn nó. Biết các hình dạng biểu đồ sẵn có (dạng cột, thanh, đường, bánh tròn).
- Biết cách nhập dữ liệu để tạo biểu đồ trong một bài thuyết trình.
- Biết cách chọn biểu đồ; thay đổi kiểu biểu đồ; thêm, xóa, biên tập tiêu đề biểu đồ; bổ sung nhãn dữ liệu.
- Biết cách thay đổi màu nền; thay đổi màu các hình dạng biểu đồ (cột, thanh, đường, bánh tròn).
Thiết lập hiệu ứng
- Hiểu khái niệm sơ đồ tổ chức. Biết cách tạo sơ đồ tổ chức nhiều mức và gán nhãn cho các mức (sử dụng tính năng lập sơ tổ chức có sẵn).
- Biết cách thay đổi cấu trúc phân cấp của sơ đồ tổ chức.
5. Microsoft Excel cơ bản
Tổng quan về Microsoft Excel
Định dạng dữ liệu trong Excel
Hàm trong bảng tính Excel
+ Nhóm hàm về số (INT, MOD, ROUND)
+ Nhóm hàm xử lý chuỗi (LEFT, RIGHT, MID, LEN, UPPER, PROPER, LOWER)
+ Nhóm hàm xử lý ngày giờ
+ Nhóm hàm thống kê cơ bản
- DATE, YEAR, MONTH, DAY, TODAY, NOW
- TIME, HOUR, MINUTE, SECOND
+ Nhóm hàm luận lý (AND, OR, NOT)
- SUM, COUNT, COUNTA, AVERAGE, MAX, MIN
- RANK, SMALL, LARGE
+ Nhóm hàm điều kiện (IF, IFERROR)
+ Nhóm hàm dò tìm (VLOOKUP, HLOOKUP)
Biểu đồ
+ Tạo biểu đồ
+ Chỉnh sửa, cắt, dán, di chuyển, xóa biểu đồ
- Biết các loại biểu đồ khác nhau (biểu đồ hình cột, biểu đồ thanh, biểu đồ đường thẳng, biểu đồ hình tròn). Biết cách tạo biểu đồ từ dữ liệu bảng tính.
- Biết cách chọn một biểu đồ. Biết cách thay đổi loại biểu đồ.
Kết xuất và phân phối trang tính, bảng tính
- Biết chỉnh sửa (thêm, xóa, sửa), di chuyển tiêu đề, ghi chú cho biểu đồ.
- Biết cách thêm, di chuyển nhãn dữ liệu (ví dụ: giá trị, tỷ lệ phần trăm) cho biểu đồ.
- Biết cách thay đổi màu nền, màu phụ đề và thay đổi màu sắc hình (cột, thanh, đường, bánh tròn) trong biểu đồ.
- Biết cách thay đổi kích cỡ phông chữ, màu của tiêu đề biểu đồ, trục biểu đồ, chú giải biểu đồ. Biết cách thay đổi kích thước biểu đồ.
- Biết cách cắt, dán, di chuyển biểu đồ. Biết cách xóa biểu đồ khỏi trang tính.
+ Trình bày trang tính để in ra
+ Kiểm tra và in
- Biết cách thay đổi lề: trên, dưới, trái, phải.
- Biết cách thay đổi hướng trang: dọc, ngang; cỡ trang; điều chỉnh để nội dung trang tính khớp với các trang in.
- Biết cách thêm, sửa, xóa nội dung của phần đầu (header), phần chân (footer) của trang tính. Biết cách thêm và xóa các trường: số trang, ngày tháng, giờ, tên tệp, tên trang tính vào trong đầu trang, chân trang.
+ Phân phối trang tính
- Biết cách kiểm tra và sửa lỗi phép tính, lỗi văn bản trong bảng tính chuẩn bị in.
- Biết các kiểu kẻ ô lưới. Biết cách hiện/ẩn đường kẻ ô lưới, đề mục dòng, cột khi in.
- Biết áp dụng việc in tiêu đề dòng tự động trên mọi trang của trang bảng tính được in.
- Biết cách xem trước trang bảng tính.
- Biết cách chọn số lượng bản sao của trang tính, toàn bộ bảng tính, biểu đồ được chọn khi in ra. Biết cách in một dãy ô được chọn, biểu đồ trong trang tính; in toàn bộ trang tính.
- Biết cách lưu trang tính, bảng tính dưới các kiểu tệp khác nhau như .pdf hoặc định dạng của các phiên bản khác.
- Biết cách đặt mật khẩu để kiểm soát truy nhập tệp trang tính, bảng tính.
- Biết cách đính kèm trang tính theo thư điện tử.
- Biết cách lưu trang tính trên mạng (ghi vào các ổ mạng, các thư mục trực tuyến).
6. Sử dụng Internet
Kiến thức cơ bản về Internet
+ Các khái niệm/thuật ngữ thường gặp
+ Bảo mật khi làm việc với Internet
Sử dụng trình duyệt web
+ Thao tác duyệt web cơ bản
+ Thiết đặt (setting)
+ Chuyển hướng từ nguồn nội dung Internet này qua nguồn khác
+ Đánh dấu
- Biết cách dùng thanh địa chỉ, lịch sử duyệt web để chuyển hướng.
- Biết cách kích hoạt một siêu liên kết.
- Biết cách chuyển đến trang chủ của website; đến trang web trước, trang web sau trong các trang web đã duyệt.
Giới thiệu các công cụ tìm kiếm trên web (Google, Bing)
- Biết cách đặt/xóa đánh dấu (bookmark) một trang web.
- Biết cách hiển thị trang web đã đánh dấu.
- Biết cách tạo, xóa thư mục đánh dấu; thêm các trang web vào một thư mục đánh dấu.
Kỹ năng tìm kiếm
Sử dụng thư điện tử
+ Khái niệm và nguy cơ khi sử dụng thư điện tử
+ Viết và gửi thư điện tử
- Hiểu khái niệm thư điện tử (e-mail) và công dụng chính của nó. Hiểu thành phần và cấu trúc của một địa chỉ thư điện tử.
- Biết về khả năng nhận được thư điện tử không mong muốn. Biết khái niệm lừa đảo (phishing) và nhận diện sự lừa đảo thông thường.
- Biết nguy cơ lây nhiễm virus máy tính do mở một thư điện tử không an toàn, do mở một tệp tin đính kèm.
+ Nhận và trả lời thư điện tử
- Biết cách mở, đóng phần mềm thư điện tử. Mở, đóng một thư điện tử.
- Biết cách ẩn/hiện các thanh công cụ, ruy-băng. Biết cách sử dụng chức năng trợ giúp của phần mềm thư điện tử.
- Biết cách điền nội dung các trường Người nhận (To), Đồng gửi (Copy, Cc), Đồng gửi không hiển thị (Blind copy, Bcc), Chủ đề (Subject)
- Biết cách viết một thư điện tử mới; biết cách sao chép văn bản từ một nguồn khác vào trong thư điện tử.
- Hiểu sự cần thiết của việc ghi chủ đề thư ngắn gọn và chính xác, trả lời thư ngắn gọn, kiểm tra chính tả trước khi gửi thư.
- Biết sử dụng công cụ kiểm tra chính tả và sửa lỗi chính tả.
- Biết cách đính kèm hoặc hủy đính kèm một tệp theo thư. Biết các hạn chế khi gửi các tệp đính kèm: kích thước tối đa, các kiểu tệp hợp lệ.
- Biết cách lưu bản nháp (draft) của email; gửi e-mail, gửi e-mail với các ưu tiên.
+ Quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng thư điện tử
- Biết cách lấy thư về, mở thư và lưu tệp đính kèm (nếu có) vào một thư mục; xem và in nội dung thông điệp nhận được.
- Biết phân biệt và sử dụng chức năng trả lời (reply), trả lời cho tất cả (reply to all); biết cách chuyển tiếp (forward) thư điện tử.
Một số dạng truyền thông số thông dụng
- Biết cách sử dụng chức năng lọc trong hộp thư đến (ví dụ: theo người gửi, chủ đề, ngày nhận) để tìm nhanh thư.
- Biết cách đặt các chế độ trả lời có kèm theo/không kèm theo các thông điệp ban đầu.
- Biết cách đặt/loại bỏ cờ hiệu (flag) cho thư điện tử; đánh đấu đọc, chưa đọc; nhận ra một thư là đã đọc, chưa đọc.
- Biết cách sắp xếp, tìm kiếm thư theo tên, ngày tháng, kích cỡ.
- Biết cách tạo, xóa thư mục thư; di chuyển thư tới một thư mục thư
- Biết cách xóa thư (bỏ vào thùng rác) và khôi phục một thư bị xóa. Biết cách xóa hẳn thư (dọn sạch thùng rác).
- Biết tác dụng của Sổ địa chỉ; cách thêm/xóa thông tin trong sổ địa chỉ; cách cập nhật sổ địa chỉ từ e-mail đến.
- Biết cách tạo, cập nhật danh sách phân phát thư.
+ Dịch vụ nhắn tin tức thời (IM)
+ Cộng đồng trực tuyến
+ Thương mại điện tử và ngân hàng điện tử
An toàn thông tin
Nếu bạn thích bài viết này, hãy like Fanpage và Follow Google+ của Tôi để thường xuyên cập nhật những bài viết mới hay nhất, đồng thời Share cho những người khác cùng xem. Cảm ơn rất nhiều.
No comments:
Post a Comment